ÇÖLDEKİ CASUS

“Bu çalışmayla Prof. Dr. Gülsüm Polat, güçlü arşivcilik yeteneklerini görünüşte önemsiz ve hayli sıra dışı bir Britanya imparatorluk görevlisi olan Harry Saint-John Philby’ye yöneltmiştir. Polat, Philby’nin T. E. Lawrence gibi daha ünlü isimlerden çok daha ilginç, tarihsel açıdan daha önemli ve incelenmeye daha değer bir şahsiyet olduğunu ikna edici biçimde ortaya koymaktadır.

Tarih araştırmalarının bir başyapıtı olarak bu eserinde Polat, Philby’yi Britanya’nın Osmanlı topraklarındaki Birinci Dünya Savaşı stratejisinin merkezine, Suud Sultanlığı’nın kuruluşuna ve uluslararası petrol endüstrisinin doğuşuna, Amerikalıların Suudi Arabistan’a girişindeki rolü de dahil olmak üzere, yerleştirilmektedir. Bugünün Ortadoğu’sunun gizli köklerini ortaya çıkaran bu titizlikle araştırılmış ve büyüleyici kitabı okuma şansına sahip olmak, gerçekten de okuyucular için büyük bir ayrıcalıktır.”

Prof.Dr. Michael Provence

 University of California San Diego

***

İngiliz İmparatorluğu, onu en sadık hizmetkârlarından biri olması için yetiştirmişti. Cambridge’de aldığı eğitimle Hindistan Sivil Servisi’nde parlak bir kariyerin eşiğindeydi. Peki, bu adam nasıl oldu da takım elbisesini çıkarıp cübbesini giydi, Londra’nın sisli havasını Arabistan’ın yakıcı güneşiyle değiştirdi ve kendisini var eden düzene meydan okuyan bir figüre dönüştü? Çöldeki Casus, 20. yüzyılın en esrarengiz ve çelişkili karakterlerinden biri olan John Philby’nin bu inanılmaz dönüşümünü merkeze alıyor.

Britanya İmparatorluğu’nun en parlak döneminde, yönetici sınıfın tipik bir üyesi olarak yetişen Philby, Hindistan ve Mezopotamya’daki ilk görevlerinin ardından kendini Arabistan’da buldu. Burada, modern Suudi Arabistan’ın kurucusu İbnu’s-Suud’un en yakınındaki Batılı danışmanlardan biri haline geldi. Ancak Philby, sıradan bir siyasi memur olmanın çok ötesine geçti. O, aynı zamanda bir kâşif, bir tüccar, bir ajan ve her şeyden önemlisi, otoriteyle sürekli çatışan asi bir ruhtu. Ü. Gülsüm Polat, Philby’nin kendi kaleminden çıkan eserleri, devasa kişisel arşivini ve sayısız tarihî belgeyi bir araya getirerek bu karmaşık kişiliği tüm yönleriyle aydınlatıyor. Çöldeki Casus, 1940’larda MİT’in raporuna giren bir ajanın hayat hikâyesinden çok daha fazlasını, bir çağın öyküsünü sunuyor.